Zmiany dobrostanu psychicznego, poczucia własnej skuteczności oraz strategii radzenia sobie ze stresem w trakcie stacjonarnej terapii osób uzależnionych od alkoholu

Jan Chodkiewicz , Ewa Gruszczyńska

Abstract

Celem prezentowanych badań była odpowiedź na pytanie o zmiany poziomu poczucia własnej skuteczności, strategii radzenia sobie ze stresem oraz dobrostanu, ujmowanego pozytywnie jako satysfakcja z życia i negatywnie jako poziom depresji, zachodzące między początkiem a końcem stacjonarnej psychoterapii uzależnienia od alkoholu. Podjęto również próbę poznania związków między tymi zmianami. W badaniach wzięło udział 60 osób uzależnionych od alkoholu, uczest­niczących w stacjonarnej terapii odwykowej, prowadzonej w oparciu o ujęcie strategiczno-struk-turalne. Pacjentów zbadano dwukrotnie - na początku i końcu terapii, tj. po 6 tygodniach. Zastoso­wano Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) R. Schwarzera i współpracowników, Kwe­stionariusz Radzenia Sobie (KRS) E. Gruszczyńskiej, Kwestionariusz Satysfakcji z Życia (SWLS) E. Dienera i współautorów oraz Inwentarz Objawów Depresyjnych A. T. Becka (BDI). Wyniki otrzymane za pomocą rozwojowych krzywych latentnych, uzupełnionych o metodę bootstrap, wskazują, iż na poziomie grupowym obniżeniu uległ poziom objawów depresyjnych, natomiast na­siliły się strategie zorientowane na problem, na znaczenie oraz na poszukiwanie wsparcia społecz­nego. Ponadto zmiany te były ze sobą skorelowane i sugerują, iż intensyfikacja radzenia sobie wią­że się z obniżaniem symptomów depresji. Wykazano również, że nasilenie radzenia sobie w pre-teście jest moderatorem zmian satysfakcji z życia: rośnie ona tylko w grupie osób o niskim po­czątkowym nasileniu wszystkich sposobów zaradczych. W pozostałych wypadkach odnotowano wyraźne zróżnicowanie wewnętrzne grupy zarówno pod względem stanu początkowego zmien­nych, jak i zakresu ich zmian. Rezultaty wskazują na konieczność analizowania zmian z uwzględ­nieniem średnich grupowych, jak i wariancji wokół tych średnich, ujmujących różnice indywidu­alne w badanym procesie.