Nadzieja podstawowa a wizje świata społecznego
Edyta Biełous , Jerzy Trzebiński
Abstract
Przedmiotem badań był związek między siłą nadziei podstawowej, czyli siłą przeświadczeń o stabilnym porządku świata i jego przychylności ludziom, a wybranymi charakterystykami wizji świata społecznego. Pod uwagę brano również poczucie własnej skuteczności ze względu na jego możliwą interakcję z nadzieją podstawową. Badania przeprowadzono w latach 2010-2012 na osobach dorosłych w różnych miastach w Polsce (łącznie N = 426). Rezultaty wskazują, że choć nadzieja podstawowa wiąże się pozytywnie z aprobatą światopoglądu tradycjonalistycznego, to jest też moderatorem relacji między poczuciem własnej skuteczności a akceptacją światopoglądu modernistycznego: wśród osób z niższym poczuciem własnej skuteczności, im silniejsza nadzieja, tym większa akcepcja tego światopoglądu. Wiara w porządek świata (jeden z komponentów nadziei podstawowej) negatywnie wiąże się z akceptacją światopoglądu postmodernistycznego, jego akceptacja koreluje natomiast pozytywnie z poczuciem własnej skuteczności. Im silniejsza wiara w przychylność świata (drugi komponent nadziei podstawowej), tym mniejsze deklarowane poczucie wyższości i wrogość wobec osób przynależących do grup uznawanych za obce. Okazało się też, że siła nadziei podstawowej dodatnio wiąże się z poczuciem bytowości świata (świat jako obiekt realnie istniejący, posiadający swoistą strukturę i historię), z wiarą w sprawiedliwy świat dla wszystkich ludzi i dla własnej osoby, a także z zaufaniem do ludzi, natomiast ujemnie wiąże się z poczuciem konfliktowości społecznych relacji. Podsumowując, wyniki sugerują, że siła nadziei podstawowej stanowi ważny czynnik formowania się i akceptowania wizji społecznego świata. Potwierdzają, że nadzieja podstawowa jest czynnikiem światopoglądowym niezależnym od cech wizji własnej osoby, choć może wchodzić z nimi w interakcje, pokazują też możliwość istnienia w określonych warunkach odrębnych funkcji regulacyjnych dwóch składników nadziei podstawowej.Author | |||||
Journal series | Psychologia Społeczna, ISSN 1896-1800, (B 13 pkt) | ||||
Issue year | 2014 | ||||
Vol | 9 | ||||
No | 4 (31) | ||||
Pages | 409-421 | ||||
Publication size in sheets | 0.6 | ||||
Keywords in Polish | nadzieja podstawowa; światopogląd; poczucie własnej skuteczności; postawy społeczno-polityczne; zaufanie do innych; poczucie sprawiedliwości | ||||
DOI | DOI:10.7366/1896180020143103 | ||||
URL | http://www.spoleczna.psychologia.pl/28_11_p.php | ||||
Language | pl polski | ||||
File |
| ||||
Score (nominal) | 13 | ||||
Citation count* | |||||
Additional fields | |||||
Dorobek Naukowy - Preview URL | http://dn.swps.edu.pl/Podglad.aspx?WpisID=17498 | ||||
Dorobek Naukowy - Approve URL | http://dn.swps.edu.pl/Biuro/ZatwierdzanieWpisu.aspx?WpisID=17498 |
* presented citation count is obtained through Internet information analysis and it is close to the number calculated by the Publish or Perish system.
Back