Zapobieganie wykluczeniu rówieśniczemu w gimnazjum

Małgorzata Wójcik , Anna Hełka , Beata Kozak , Marta Błońska , Anna Garbaciuk , Małgorzata Małczak

Abstract

Artykuł przedstawia opis projektu interwencji edukacyjnej mającej zapobiegać zjawisku wykluczenia rówieśniczego, które pojawia się w pierwszych tygodniach nauki w gimnazjum. Uzasadniono potrzebę stworzenia takiej interwencji na podstawie doniesień badawczych świadczących o nasilaniu się problemu wykluczenia rówieśniczego w polskich gimnazjach. Opisano założenia i etapy realizacji projektu. W ramach eksploracyjnego badania jakościowego przeprowadzonego z udziałem uczniów i nauczycieli gimnazjów potwierdzono istotny wpływ atmosfery w klasie na funkcjonowanie uczniów i nauczycieli w szkole i poza nią oraz określono cechy uczniów najbardziej narażonych na wykluczenie rówieśnicze. Stwierdzono też, że uczniowie pomimo wiedzy o konsekwencjach zachowań wykluczających, bagatelizują skutki własnych zachowań tego typu. Przedstawiono wyniki ewaluacji wstępnej potwierdzającej skuteczność programu.   Słowa kluczowe: psychologia społeczna i edukacyjna, przemoc szkolna w gimnazjum, wykluczenie rówieśnicze.