Człowiek wobec nieoczekiwanej informacji o chorobie zagrażającej życiu

Teresa Rzepa , Michał Stanisic

Abstract

Rozpoznanie bezobjawowej choroby, zagrażającej życiu pacjenta, jest ciężkim doświadczeniem ze względu na konieczność podejmowania decyzji o leczeniu, które niesie ryzyko powikłań i śmierci. Proces podejmowania przez pacjenta tak ważnej decyzji rzadko opiera się na takich samych przesłankach jak fachowa kwalifikacja do zabiegu operacyjnego, dokonana przez lekarza. Natychmiastowa zgoda pacjenta na operację jest raczej efektem ulegania bardzo silnym emocjom niż wynika ze świadomego wyboru.

Założono, że pacjenci ze zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej bądź z tętniakiem aorty brzusznej, dowiadujący się nagle o śmiertelnej chorobie, lecz posiadający optymistyczny obraz siebie i własnego życia będą bardziej skłonni do racjonalnego odbioru komunikatu. Analizę statystyczną przeprowadzono z zastosowaniem testu chi².

Wyniki: Pacjenci z bezobjawowym zwężeniem tętnicy szyjnej są bardziej pozytywnie  nastawieni do siebie i otoczenia oraz własnej przyszłości, w odróżnieniu od chorych z tętniakiem aorty brzusznej (p > 0,05). W przypadku pacjentów z tętniakiem aorty brzusznej podstawowym źródłem informacji o chorobie i leczeniu jest pierwszy lekarz kwalifikujący do leczenia. Chory ze zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej poszukuje alternatywnych konsultacji i weryfikuje uzyskane informacje (p > 0,05), co wpływa na różnice w zakresie  motywów podejmowania decyzji o operacji (p > 0,001). Motywacja pacjentów ze zwężeniem tętnicy szyjnej jest racjonalna, a chorych z tętniakiem aorty brzusznej - emocjonalna (p > 0,05).

Wnioski: otrzymane wyniki pozwalają na opracowanie schematu komunikowania się lekarza z pacjentem, z uwzględnieniem uwarunkowań poszczególnych jednostek chorobowych. Zastosowanie proponowanego schematu umożliwi pacjentom w pełni świadome podejmowanie decyzji o operacji.