Od skrajności do codzienności: współczesna psychologia ocen moralnych

Michał Parzuchowski , Konrad Bocian , Bogdan Wojciszke

Abstract

Niniejszy artykuł przeglądowy opisuje współczesny dorobek psychologii ocen moralnych. W przeszłości eksperymenty nad ocenami moralnymi najczęściej sprowadzały się do wyobrażania sobie przez uczestników wyjątkowo ekstremalnych i nietypowych dylematów moralnych. W niniejszym artykule dokumentujemy aktualny stan wiedzy na ten temat oraz wyraźną zmianę paradygmatu w tej dziedzinie. Artykuł stawia sobie trzy główne cele: 1) podsumowanie aktualnego stanu badań nad ocenami moralnymi; 2) dyskusja nad abstrakcyjnością oraz skrajnością dotąd badanych dylematów moralnych; 3) dyskusja różnic między teorią podstaw moralności Jonathana Haidta sformułowaną na podstawie wydarzeń skrajnych oraz diadyczną teorią moralności potocznej Kurta Gray'a i Daniela Wegnera sformułowaną na podstawie zdarzeń mniej skrajnych.