Wpływ motywowania do tłumienia stereotypowych myśli na poziom wyczerpania wolicjonalnego

Kinga Piber , Małgorzata Kossowska

Abstract

Artykuł przedstawia wyniki dwóch eksperymentów, których celem było sprawdzenie, czy motywacja do tłumienia stereotypowych myśli skutkuje wyczerpaniem poznawczym. W badaniach wzbudzano motywację zewnętrzna poprzez przywołanie norm społecznych oraz wewnętrzną poprzez sugerowanie indywidualnego podzielania norm społecznych.- Pomiar wyczerpania poznawczego dokonywany był dwukrotnie: najpierw zadaniami na rozumowanie, następnie kwestionariuszem przekonań o stereotypizowanych kategoriach społecznych. Eksperymenty przyniosły zreplikowany wzorzec wyników, choć dotyczyły odmiennych procesów przetwarzania informacji (Eksperyment 1 - opisywanie stereotypizowanej osoby), Eksperyment 2 - gotowości do udzielenia pomocy stereotypizowanej osobie). We wszystkich warunkach skłaniania do tłumienia stereotypizacji zaangażowano się w mniejszą liczbę zadań niż w warunku kontrolnym (bez skłaniania i motywowania do tłumienia), ale motywowanie wewnętrzne w najmniejszym stopniu zmniejszyło to zaangażowanie. Ani samo zalecenie tłumienia stereotypowych ani motywowanie do tego nie wpłynęło ani na liczbę poprawnie rozwiązanych zadań logicznych, ani na względną poprawność rozwiązywania. Uzyskane wyniki zdają się przeczyć koncepcji Baumeistera - o drenażu wyczerpania ego na skutek tłumienia stereotypowych myśli. Natomiast zdają się wskazywać, zgodnie z wysiłkową koncepcją motywacyjną Brehma, że tłumienie stereotypowych myśli wyczerpuje chęci by zaangażować się w kolejne, do tego męczące, zadanie.